Motkanlı Zaro Ağa

YaÅŸam/ Biyografi

Dile kolay 157 yıl yaÅŸamış bir adamdan bahsedeceÄŸiz size, Zaro AÄŸa. Tam 10 padiÅŸah, bir cumhurbaÅŸkanı görmüÅŸ, 29 kez evlenmiÅŸ, çocuklarının ve torunlarının sayısını bile bilmeyen Türkiye’nin ve bazı kaynaklara göre dünyanın en uzun yaÅŸayan insanı...

18. yüzyılda doÄŸup 20. yüzyılda ölen Zaro AÄŸa’ya göre uzun ömrün sırrı ise tek bir yiyecekte saklı. Bitlisli Åžemsi AÄŸa’nın oÄŸlu olan Zaro, 1774 -1777 yılları arasında Bitlis’in Mutki ilçesi/Meydan Köyü’nde bir Zaza Kürdü ailenin çocuÄŸu olarak dünyaya gelir.

18 yaşında, yani 1790’larda Ä°stanbul’a gelen Zaro, orada hamal olarak çalışmaya baÅŸlar. YaÅŸamı boyunca 11 kez evlilik yapar ve bu evliliklerinden de 36 çocuÄŸu olur. Ancak Zaro hayattayken bir tanesi hariç tüm çocukları ölür. Zaro AÄŸa öldüÄŸünde en son doÄŸan kızı 60 yaÅŸlarındaymış.

Gelin onu yakından tanıyalım. Zaro AÄŸa 1777’te Bitlis’te doÄŸuyor, 1934’te Ä°stanbul’da ölüyor 1798’de Osmanlı Ordusu’nda asker olan Zaro, Akka kalesinde Napolyon’un ordularına karşı savaşır. 1800’lü yılların baÅŸlarında inÅŸa olunan Selimiye Kışlası’nın inÅŸaatında da çalışan Zaro, 1828’teki Rus – Osmanlı savaşına da katılır.

Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasından sonra hamallık iÅŸine geri dönen Zaro AÄŸa, kısa sürede kâhya olup Kürd hamallara 20 yıl süreyle aÄŸabeylik edip iskelelerden pay alır. Bu zaman sarfında da hamallar camiasında kendisine ölene dek büyük bir saygı ve hürmet gösterilmiÅŸtir.

Ä°stanbul Belediyesi’nde de bir dönem serhademe ünvanı ile çalışmışlığı da olur Zaro’nun. 1920’lerde Ä°stanbul’daki Sanayi-i Nefise mektebinde talebelere modellik yaparken, dönemin idarecileri, Zaro’nun yaşını kullanarak gelir elde edebileceklerinin farkına varırlar ve Milli Ä°ktisat ve Tasarruf Cemiyeti tarafından bir reklâm kampanyası organize ederler. Kampanya o dönemin en önemli ticari mallarından biri olan fındıkla baÅŸlar. Zaro AÄŸa’nın yaşı ve yediÄŸi yemeklere atıfta bulunarak düÅŸünülen tanıtım çalışmaları, Macaristan’da dört dile çevrilerek tüm dünyaya dağıtılan kartpostallarla ivme kazanır.

Zaro AÄŸa’nın dünyanın en yaÅŸlı insanı olarak kabul edilmesi, bazı iÅŸadamlarının giriÅŸimleri sonucu Zaro’nun dünyanın deÄŸiÅŸik bölgelerini gezme ve görmesine imkan yaratır. Bu iÅŸadamları, 1925’lerde Zaro AÄŸa’ya bolluk ve bereket vaat ederak onu Avrupa ve Amerika’ya götürürler. Avrupa turnelerinden birisinde organizatörler Zaro’yu Ä°ngiltere’deki sirklere çıkartır.

Ä°ngiltere’de ünü yayılan Zaro çeÅŸitli açılışlar, sergiler ve etkinliklerde boy gösterir. Ä°ÅŸte bu etkinliklerden biri de 9 AÄŸustos 1931 tarihinde Ä°ngiltere’nin Liverpool ÅŸehrindeki Goodison Park Stadyumu’nda gerçekleÅŸen bir futbol müsabakasıdır. ‘156 – halen güçlü.

Dünya’nın en yaÅŸlı insanı Zaro AÄŸa, biraz top oynamak için henüz daha yaÅŸlı deÄŸil. Kendisini Everton’un renkleri içinde ve Dixie Dean (Blues Skipper) ile görüyorsunuz’ – 9 AÄŸustos 1931 O tarihte 156 yaşında olduÄŸu gazetelerde çıkan Kürd Zaro AÄŸa, Ä°ngiltere ve Liverpool’un ünlü futbol takımı Everton ile birlikte sahaya çıkar. Liverpool futbol takımının günümüzdeki sahası olan Anfield’e sadece 800 metre uzaklıkta olan Everton’un sahası Goodison Park, meraklı seyirciler ile tıktık tıklım doludur. Çünkü dönemin dünyaca ünlü futbolcusu ve gol kralı Dixie Dean Everton’un kaptanıdır ve Zaro AÄŸa ile birlikte maç öncesi ısınma yapacaklardır.

Üzerinde Everton’un formasını taşıyan Zaro AÄŸa, trübünlerdeki onbinlerce taraftarın tezahürat ve alkışları ile etkinliÄŸe katılır ve ulusal basın tarafından da bu tarihi an dünya haber ajanslarına geçilir. Ä°ngiltere, Ä°skoçya, Fransa, Ä°talya ve Yunanistan turneleri de gerçekleÅŸtiren Zaro AÄŸa Ä°stanbul’a geri döner ve bir kaç sene sonra30 Haziran 1934 yılında da hayata veda eder. Zaro AÄŸa’nın mezarı Ä°stanbul Eyüp Sultan Camii kabristanında bulunmaktadır. Mezartaşının üstünde “Bitlisli Åžemsi AÄŸa OÄŸlu 160 yaşında ölen Zaro AÄŸa’nın Ruhuna Fatiha – 1934” diye yazar.

• Zaro-aÄŸa
• bitlis
• mutki
• Äžavs-ı-hizan
• Tophane
• piyerloti
• Hamal