DEPREMDE YAÅžANAN BÄ°R BAÅžKA ÜZÜCÜ OLAY

H24/ Makale Hazım KORAL 

Gerekli önlemlerin alınmadığı ülkelerde depremler büyük acılara sebebiyet vermekle birlikte büyük bir kaosu da beraberinde getirmektedir. Ölenler peÅŸlerinden nice acılar, nice feryadlar bırakarak giderler ahiret yurduna. Öte yandan, depremin ilk birkaç gününde bir kısım insanlar enkazın içerisinde yaşıyor ve kurtarılmayı bekliyorlardır. Böyle bir durumda kurtarma ekipleri canla baÅŸla çalışmaktadırlar.

Dışarıda hayatta kalanlar ise nereye sığınacağını bilemez vaziyette kendilerine tahsis edilen çadırlara yerleÅŸip garip bir bekleyiÅŸ içerisine girmektedirler. Bu insanlar yıkılmamış fakat hasarlı olan evlerine korktuklarından dolayı dönemediler ve kapılarına kilit vurup evlerini terk ettiler. Bunu fırsata dönüÅŸtüren cahil, eÄŸitimsiz ve beÅŸ parasız insanlar hırsızlığa tevessül ederek bu evlere girip soygun yapmaya baÅŸladılar. Bazıları da gelen yardım kamyonlarına el koymaya kalktılar. Yardıma gelen insanlarımız veya güvenlik güçleri bu tür olaylara tanık olunca hemen müdahale edip yakaladıkları hırsızlara hukuk dışı ÅŸiddet uygulamaya koyuldular.

Öfkeli bazı gençlerimiz ise durumdan vazife çıkararak yakaladıkları hırsızları polise teslim etmeden önce el ve ayaklarını baÄŸlayıp tekme, tokat, yumruk ne varsa bodoslama ve "Allah yarattı" demeden giriÅŸtiler. Bazıları da hızını alamayıp iÅŸi kulak kesmeye vardırdılar. (Bu son haber sonradan yalanlandı.) Ayrıca ÅŸunu da belirtmiÅŸ olalım ki, belirli bir kesim bu hırsızlık olaylarını Suriyelilerin yaptığını iddia etmekte. Oysa yaklananlara bakıldığında bunların çoÄŸu öz itibariyle Türk vatandaşı olduÄŸu görülüyor.

Bu tezviratları yapanlara ve iftira atanlara sormak lazım, siz Yahudilerin yaptığı gibi kendinize günah keçisi mi arıyorsunuz? Ä°ÅŸin garip tarafı, güvenlik güçleri yok mu ki, öfkeli gençler böylesine vahÅŸi bir yöntemle adaleti saÄŸlayacaklarını sanıyorlar?

Bu yöntem ve yapılanlar doÄŸru deÄŸil. Anlıyoruz, böylesine üzüntü veren kaos ortamında sinirler son derece gergin. Biriken bu öfke adeta toslayacak yer arıyor. Oysa her koÅŸulda öfkemize sahip çıkmamız, saÄŸduyuyu korumamız gerekiyor. Bu fevri gücü, bu biriken öfkeyi kimsenin inisiyatifine terk etmemeliyiz.

Yargısız infaz ve linç normalimiz olmamalı. Linç ve yargısız infaz alkışlanamaz. Ama bunu yapanlar var. El insaf... Elleri baÄŸlı ve yüzü koyun yatırılmış hırsızın başına tekme ile vurmak neyin nesi?

Öldüresiye copla dövmek de neyin nesi? KardeÅŸim savaÅŸta mıyız? Esire bile böylesi vahÅŸiyane muamele yapamazsın. Savaşın bile bir hukuku var. Bu mu senin vicdanın? En çok senin saÄŸduyulu olman gereken yerde ne bu ÅŸiddete teÅŸne tutumun?

Her devlet, her hukuk sistemi kamusal alanda güvenlik ve adaleti tesis için vardır. Can ve mal güvenliÄŸini saÄŸlamak için vardır. Deprem kaosu da beraberinde getirir ama bu otorite boÅŸluÄŸu oluÅŸtu anlamına gelmez. Bırak da iÅŸi güvenlik güçleri yapsın. Ä°llâ durumdan vazife çıkaracaksan asayiÅŸe yardımcı ol. AsayiÅŸi saÄŸlıyacam diye sen de terör estirme. Kamusal güvenlik için emniyet güçleri ne güne duruyor? Yapmayın gençler, öfkenize mukayyet olun. Bu üzücü geliÅŸmeler karşısında durup kendimizi sorgulamalıyız.

Güvenlik adına ilkel, linç sevici güruhun yaptığı ihlaller sosyal medyada o kadar fazla ve teÅŸvik edici bir ÅŸekilde paylaşılıyor ki, yarın bir kaç kiÅŸi sevmediÄŸi birini dövüp videoya çekse, iftira atarak isim verse, adamın hayatını karartmış olurlar.

DüÅŸünün, sırf biri size husumet besliyor diye, iftira atacak. Ve siz linç edilip, belki öldürüleceksiniz. Veya atılan bir iftira ile belki de ömür boyu hapiste kalacaksınız.

Dün bir amca vardı, öylesine çaresiz kalmış ki, açık açık itiraf ederek ve büyük bir mahcubiyet içerisinde bayan spikere "hırsızlık yaptık kızım" diyordu.

Ä°htiyacı olduÄŸu için bir marketten gıda ürünleri almış. Çamaşır makinesi sırtlayan, tv çalan veya TIR'ın önünü kesip yaÄŸmacılık yapanlar elbette hukuk önünde yargılanmalıdırlar. Suçları tespit edilenler gereÄŸi gibi cezalandırılmalıdır.

Ama insafı çürümüÅŸ, adalet anlayışı dibe vurmuÅŸ öfkeli gençlerin eline bırakmayın bu insanları. Bunlar nefislerine uymuÅŸ, eÄŸitimsiz, zır cahil kiÅŸilerdir. Kadim tarihten bu yana insanlar devlet olgusunu ve hukuk sistemini toplumsal düzenin tanzimi ve toplum güvenliÄŸi için oluÅŸturmuÅŸlar. Sosyal insicama olan gereksinim bunu zorunlu kılmaktadır. ArkadaÅŸlar, yasalar adaletin temini için vardır. Ortak yasalar etrafında oluÅŸturulan konsensüs toplumun huzuru ve insicamı içindir. Kurallar, yasalar ve hukuk birliÄŸimizi ve dirliÄŸimizi saÄŸlayan unsurlar olmalıdır. Hukuk düzeni herkesin eÅŸit ÅŸekilde uyması gereken kurallar manzumesidir.

Unutmayalım, Ä°mâm Ali buyuruyor ki, "Devletin dinî adalettir." Biz de diyoruz ki, "Ä°nsanın dini merhamettir." Merhametin olmadığı yerde ne ibadet vardır, ne de Allah'a kulluk. Bu böyle biline... Devlet insanın refahı, huzuru ve güvenliÄŸi için vardır. Bu yüzden Ä°mâm Ali'nin buyurduÄŸu gibi, "Devletin dini adalettir." Adalaletin olmadığı yerde ise "orman kanunu" vardır. Bugün öfkeli gençlerin uygulamaya kalktığı "orman kanunu"ndan baÅŸka bir ÅŸey deÄŸildir. Elbette, millet canıyla uÄŸraşırken yaÄŸmacıların yaptığı asla kabul edilemez.

Polisin/güvenlik güçlerinin görevi asayiÅŸi saÄŸlayıp, bu tür hırsızlık giriÅŸiminde bulunanları adalete teslim etmektir. Bunlar cezaevlerinde ıslah edilmeliler. Rehabilite edilmeliler. Oradan profesyonel hırsız olarak çıkmamalılar. O kadar üzücü ki, bugün hırsızlık suçundan hapse girenler için orası buluÅŸma ve örgütlenme yeri olmaktadır. Kendi tecrübelerini bir birlerine aktarırken profesyonelleÅŸiyorlar. Hani bir darb-ı mesel var, "Merd-i Kıpti ÅŸecaat arzederken sirkatin söylermiÅŸ." Bugünkü Türkçe ile: "Hırsız yiÄŸitlikten/kahramanlıktan söz ederken marifetmiÅŸ gibi yaptığı soygunları anlatırmış." Bunlar hapiste rehabilite ve ıslah edilmedikleri için son derece yüz kızartıcı ve onur kırıcı hırsızlık ve soygun eylemini marifet gibi birbirlerine anlatmaktadırlar. Ya kardeÅŸim, bu toplum böyle iflah olur mu?

KronikleÅŸmiÅŸ bu meselenin üzerine ivedilikle gidilmeli. Bugün olaÄŸanüstü bir durum var diye hukuku ve gerekli olan yasal düzenlemeleri bir tarafa bırakamayız. Bu zümreye "orman kanunu" deÄŸil, hukuk uygulanmalı. Kısmî olarak otorite boÅŸluÄŸu gözüküyor olsa da kimse "orman kanunu" adına inisiyatif kullanmamalı, bu durumdan vazife çıkarmamalıdır. Ä°yi bir iÅŸ yapmak istiyorlarsa emniyet güçlerine yardımcı olmalılar.

Üzülerek ifade etmiÅŸ olalım ki bizim ülkemizde insanlar yaÄŸma için maÄŸduriyetin ve acının yaÅŸandığı bu ÅŸehirlerimize diÄŸer ÅŸehirlerden örgütlenerek geliyorlarsa vah bizim memleketimize! Demek ki ne eÄŸitim sistemimiz ne hukukumuz bir iÅŸe yaramıyor. Åžu hâlde eÄŸitim müfredatımız ahlâkî geÄŸerlerimizle bezenip kombine edilerek yeni bir formatla yürürlüÄŸe sokulmalı. Atalarımız boÅŸuna dememiÅŸ, "Kork Allah'tan korkmayandan." Allah'a karşı haÅŸyet duymayan, Allah'tan utanmayan insandan her ÅŸey beklenir. Bizim toplumumuz bu eÄŸitim müfredatı ile yüce ahlâkî deÄŸerlerimizden ve insanı insan yapan erdemlerimizden süratle uzaklaÅŸmaktadır. Her alanda bir ahlâkî erozyon yaÅŸanıyor ki, sormayın gitsin!

Def olup gitsin! Ama gitsin demekle gitmiyor iÅŸte. Az önce ifade ettiÄŸimiz gibi yeni bir reset ve yeni bir formatla köklü çözümlere ihtiyacımız var. Bugün yine aynı ÅŸekilde anayasal düzenimiz hukukun üstünlüÄŸü prensibine uyularak aidiyet deÄŸerlerimizle insicam içerisinde yeniden revize edilmeli. Maatteessüf ki "Köpekleri salmışlar, taÅŸları baÄŸlamışlar" darb-ı meseli gibi laçkalaÅŸmış hukuk sisteminde yasalar caydırıcı olmamaktadır. Hatta birçok yasa var ki, istismara çok açık. Bir de buna az önce ifade ettiÄŸimiz gibi müfredat ve eÄŸitim eksikliÄŸi eklenince cehalet ve fakirlik hırsızlığı ve her türlü kreminel olayları beraberinde getirmektedir.

Hukuk düzeni öyle olmalı ki, suç iÅŸleyen, toplumun huzurunu bozan, hırsızlığı yapan ve hırsızlığa kleptomani boyutunda temayülü olan kiÅŸileri cezaevinde uygulanacak rehabilite ile tekrar sosyal hayata kazandırmak için ıslah çalışmalarında bulunulmalı.

Tekrar edecek olursak, eÄŸer bu sistem yürümediÄŸine göre, devletin çarklarındaki sıkıntının giderilmesi gerekir. Milletin gördüÄŸü yaÄŸmacıyı dövmesi, burnunu kırması, coplaması, hatta büyük bir iÅŸtiyak ile kulağını kesmesi vesaire adalet deÄŸildir. Adalet böyle tahakuk ettirilmez. Böyle ıslah olmaz...

Hele hele ülkeniin polisi askeri adam dövüyorsa, ÅŸu hâlde ne gerek var hukuka, ne gerek var mahkemeye, ne gerek var devlete. Sahi siz "tek parti - ceberut dönemi" gibi seyyar mahkemler mi kuruyorsunuz? Topluma böyle mi adalet dağıtacaksınız?

Elinde silahı, gücü olan, yetkisi olan diÄŸerlerini alt etsin, öyle mi?!

Bu apaçık yanlış bir yaklaşım. Elbette bir de ÅŸöyle bir durum var, soyguncular bu iÅŸi ellerinde silahla yapmaya teÅŸebbüs edecek olurlarsa, nefsî müdafaa devreye girer, ayrıca bu durumda polisin yetkisi zaten karşılık vermektir. Bu ayrı konu...

Burada ifade etmek istediÄŸimiz, polisin kendini devletle özdeÅŸleÅŸtirip onun yerine ortak kural ihdas etmesi yanlış.

Hukuk ve anayasa herkes için baÄŸlayıcı olmalı.

Kanun herkesi baÄŸlar. Kimse kanundan üstün deÄŸildir. Kanun ve yasalarda “masumiyet karinesi” esastır.

• deprem
• hazım-koral