AFETLER YILINDA ÜLKEMÄ°Z…

H24/Makale Halit Soytürk

Ülkemiz son yıllarda doÄŸal felaketler ile boÄŸuÅŸuyor. 2020 yılının başından beri salgın [pandemi] ile mücadele eden ülkemiz son aylarda Akdeniz bölgesindeki yangınlar, depremler, Karadeniz ve Van’daki sel felaketleri ile mücadele etmeye devam ediyor.

2021 yılında Sakarya, Düzce, Rize, Artvin ve 11 AÄŸustos tarihinde Sinop ilimizde, aşırı yağışlar nedeni ile ÅŸehir merkezi ve birçok ilçesinde sele neden olan yağışlar can yakmaya devam ediyor. Bartın’ın Ulus Ä°lçesi’ne baÄŸlı Kumluca ve AbdipaÅŸa Belediyesi ve çevre köylerde baÅŸlayan aşırı yağış dere taÅŸmaları ve Kastamonu ilimizde Azdavay, Ä°nebolu, Küre ve Pınarbaşı ve en büyük yıkımı Bozkurt, ilçesindeki kayıplar ise hala sıcaklığını koruyor.

Öncelikle yaÅŸanan deprem, yangın ve sellerde hayatını kaybeden vatandaÅŸlarımıza Allah’tan rahmet yakınlarına baÅŸsaÄŸlığı diliyorum. Her afet ülkemiz için can kaybının yanında ekonomik kayıplara da neden oluyor. Deprem ve sel felaketlerinde yaÅŸadığımız kayıplarda nerde yanlış yapıyoruz da can ve mal kaybımız bu kadar çok oluyor sorularını sormadan edemiyor insan. Evet takdir-i Ä°lahi diyecek çoÄŸu kesim ben buna katılmıyorum. Ä°nsanoÄŸlu doÄŸaya verdiÄŸi zararın karşılığını aldığına inanıyorum.

Ben 1999 depremini yaÅŸayan birisi olarak depremden ölen insan görmedim. Benim gördüÄŸüm ve kamera kaydına aldığım görüntülerde yıkılan binaların çürüklüÄŸü idi. Depremde yıkılan binaların raporlarının ilgili ilgisiz herkes biliyor zaten. Ben son aylarda yaÅŸanan sellere ve önümüzdeki yaÅŸanması muhtemel baÅŸta Sancaktepe’deki ve Ä°stanbul’daki olası doÄŸanın özüne dönmesi ihtimaline deÄŸineceÄŸim.

Karadeniz bölgesinde son yıllarda yapımına baÅŸlanan HES’ler gündemden hiç düÅŸmüyor. Yapılan HES’ler ile Karadeniz bölgesinde dere yataklarının doÄŸasını bozulmasına neden olacağı gerekçesi ile baÅŸta bölge halkı ve birçok uzman karşı çıkıyor. Ancak yaÅŸanacak doÄŸa olaylarında doÄŸa intikamını alacağına inanlar karşı çıkmasına raÄŸmen yapılan doÄŸa katliamları ve yerel yönetimlerin rant ve kentsel yapılaÅŸmayı yanlış anlaşılmasından kaynaklanıyor. Kastamonu Bozkurt, ilçesindeki yaÅŸananlara bakalım. DoÄŸanın dengesini bozanlara doÄŸanın karşılığını verdiÄŸini Kastamonu’dan gelen görüntüler ortaya koyuyor. Karadeniz’de dere yataklarına yapılan ÅŸehirleÅŸme ile birlikte betonlaÅŸma bu yaÅŸananların birinci nedeni. Dere yataklarına yapılan HES’ler ile dere yataklarının deÄŸiÅŸtirilmesi, ilçe ve ÅŸehir merkezlerinin dere yatağı ve üzerine yapılması ve Kastamonu Bozkurt ilçesinde dere yatağına verilen aÄŸaç toplama merkezlerinin olmasının verdiÄŸi büyük zararı görüntülerde görüldüÄŸü üzerine sel ile beraber gelen aÄŸaçların vermiÅŸ olduÄŸu ortada.

Olası Ä°stanbul ve Sancaktepe afetleri…

Karadeniz bölgesinde yaÅŸanan sel felaketleri gösteriyor ki doÄŸadan alınan yerleri doÄŸa akarını bulmak için sel ve depremler ile geri alıyor. Peki ya Ä°stanbul ve Sancaktepe ne durumda? 2014 Yılında Ä°BB. Meclisi dere kenarlarındaki 100m yanaÅŸma mesafesini 25m indirdi. Bu kararın Ä°BB Meclisinden geçmesi ile birlikte Ä°stanbul’da birçok dere kenarları için 10 metreye kadar imar verilmesini saÄŸladı. 25m. yanaÅŸma mesafesinin 10 metreye hatta yer yer derenin üzerinde bina kurulduÄŸu Sancaktepe’de yaÅŸayanların malumu. Bu durum yarın yaÅŸanabilecek felaketlerin habercisi. Sancaktepe’de hafriyat alımı ve moloz dökümü yapılan yerlerin üzerinde bugün binalar olduÄŸunu biliyoruz. Yapmış olduÄŸumuz çalışmalar ve röportajlar ile kayıtlarımızda. Üzücü olan ise bu durum Ä°stanbul’un birçok ilçesinde var.

Ä°stanbul ve Sancaktepe özelinde önümüzdeki süreçte çok sıkıntı yaÅŸayacağımız ortada. Dolgu üzerinde kurulmuÅŸ mahalleler. Islah adı altında daraltılan ve deÄŸiÅŸtirilen dere yatakları yarın bizlere sürpriz yapmayacak. Zaten geliyorum diye felaket bas bas bağırıyor. Kimse â bu sürpriz oldu beklemiyorduk demesin. Sel felaketleri ile birçok canımız gitti. Görünen o ki daha çok can ve mal kaybımız olacak. YaÅŸanan felaketlerin insan eliyle olduÄŸunu görmekteyiz.

Sancaktepe ve Ä°stanbul da toprak görmemiz neredeyse mümkün deÄŸil. 1m2 toprak bulduÄŸumuz zaman nasıl beton dökeriz anlayışı bizden gitmediÄŸi sürece daha çok canımız yanacak. Felaketler olduktan sonra eyvah etmemiz iÅŸe yaramıyor. Özellikte Ä°stanbul’da rant için yıkılmayan, bozulmayan beton dökülmeyen alan yok. Artık yaÄŸmurlar bile benim çocukluÄŸumdaki gibi yaÄŸmıyor. Anlık yaÄŸmurlar m2 düÅŸen yaÄŸmur yoÄŸunlukları sel felaketlerine neden oluyor. Zemini bozulmuÅŸ, suyun akış dinamiÄŸi bozulmuÅŸ, rüzgarı kesilmiÅŸ, dereleri kaybolmuÅŸ ÅŸehirlerde yaşıyoruz. En ufak bir yaÄŸmurda istinat duvarları kimseye dayanak olmayacak olamayacak. Halis niyetle, en samimi kalple uyaralım Sancaktepe’de dolgu üzerine olan yerlerde tehlike çanları çalıyor. Felaket olduktan sonra eyvah etmemek için bunların önlemini alınması en baÅŸta vicdan borcudur. Bugün yangın felaketi, sel felaketi yaÅŸanan bölgelerde gelen haberler içimizi yakıyor. Bunun daha fazlası Ä°stanbul’a olacak gibi duruyor. Son yıllarda Ä°stanbul depreminin üzerine herkes konuÅŸuyor ama yapılan bir ÅŸey olduÄŸunu düÅŸünmüyorum.

Her mahalleye konteynır koymakla yaÅŸanacak felaketin önleneceÄŸini inanmıyorum. Parkların özel okullara peÅŸkeÅŸ çekilmesi ile tedbir alınmaz diye düÅŸünüyorum. Yetkililerin Ä°stanbul ve Sancaktepe’de YaÅŸanabilecek toprak kaymalarına ve olası seller konusunda iyi çalışma yapmalarını temenni ediyorum. Yetkilileri dahilinde olanlar ile müdahale etmeyen yetkililerin yaÅŸanacak olumsuzluklardan sorumlu olacağını ve bu dünyada hesap vermese bile ahirette hesap vereceÄŸine inanan birisi olarak mücadele edin diyorum.

Selam ve dua ile… .

• Afetler
• rize
• Artvin
• Kastamonu
• Halit-soytürk