Anadolu'nun En Eski Diyet Yemeği

 "Abdigör Köftesi" 

H24/Gastronomi

Yaklaşık 400 yıl önce midesindeki rahatsızlık nedeniyle et yemekleri yiyemeyen Doğubayazıt Sancak Beyi Çolak Abdi Paşa için arayışa giren dönemin aşçılarının yaptığı Abdigör köftesi günümüze kadar gelmeyi başardı.

İlginçtir ki, Doğubayazıt'ın çok yakınında bulunan yerleşim merkezlerinde bilinmeyen ve yapılmayan Abdigör köftesi, Doğubayazıt'ın geleneksel mutfağıyla özdeşleşmiş durumdadır. 17. yüzyılın ikinci yarısından günümüze kadar Doğubayazıt mutfağında pişirilen Abdigör köftesi, şimdilik Anadolu'nun bilinen en eski ve lezzetli diyet yemeğini oluşturmaktadır.

"Doğubayazıt bölgesinin geleneksel mutfak kültürü, Doğu Anadolu, Kafkasya ve Kuzeybatı İranbölgelerinin geleneksel mutfak kültürü ve yemek türlerinin bir sentezini yansıtmaktadır. Doğubayazıt geleneksel mutfağının, Goşteberg 'buğulama', selekeli 'sac kavurma', zeğme, sahan kebabı ve dağ kebabı gibi lezzetli yemeklerinden başka Abdigör köftesi gibi çok farklı ve ayrıcalıklı bir yemeği daha bulunmaktadır.

Abdigör köftesi bir diyet yemeği olmasına karşın, en çok aranılan lezzetli yemeklerin başında gelmektedir. Yapılışının zahmetli olması ve büyük bir maharet istemesi, hemen her mevsimde yapılmaması bu yemeği daha da cazip kılmıştır." -"Abdigör Köftesi'nin yapılış hikayesi"- "Günümüze kuşaktan kuşağa anlatılanlara göre, İshak Paşa'nın babası kör Abdi hastalanmış, yediği yemeklerin hemen hepsi dokunduğundan ne yerse midesi kabul etmiyormuş. Konusunda uzmanlaşmış aşçılar, etle yaptıkları birbirinden lezzetli yemeklerin Kör Abdi Paşa'ya dokunması üzerine yeni arayışlar içine girmişler. Aşçılar, kuşaktan kuşağa anlatılan ve yalnızca hastalara yedirilen bir diyet yemeğini daha özenli bir şekilde yeniden yapmaya karar vermişler.

Düve, toklu veya genç sığırın taze ve yağsız olan bacak kısmından alınan etin geleneksel yöntemle, tahta tokmakla dövülerek sinirlerin özenli bir şekilde ayıklanmasıyla pişirdikleri köftelerin Abdi paşaya dokunmaması üzerine bu yemek oldukça sık pişirilmeye başlanmıştır. Kör Abdi paşa bu yemeği o kadar çok beğenmiş ve o kadar çok isteyerek yemiştir ki, yüzlerce yıldan beri yalnızca hastalara yapılan bu diyet yemeği günümüze kadar Abdigör köftesi adıyla anılmaya başlanmıştır." "Macun gibi dövülmüş et bıçakla sürekli karıştırılarak sinirleri ayıklanır.

Et bu şekilde yaklaşık 2 saat tokmaklanarak hamur gibi yapılır. Tokmakla dövülen et kıvama geldiğinde içine soğan ve tuz eklenerek yoğrulur. Her bir köfte 200-250 gram ağırlığında, küçük bir elma büyüklüğünde top haline getirilir. Köfteler içinde kaynar su bulunan güveç veya tencere içine konulduktan sonra tandır veya ocakta pişirilir.

Köfteler kaynar suyun üzerine çıkmışsa pişmiş demektir. Köfteler güveç veya tencere içinden çıkarıldıktan sonra bu et suyunun içine dağ ve yaylalardan toplanan ince kıyılmış yabani nane, kekik ve pirinç katılarak pilav yapılmaktadır.

Oldukça lezzetli olan pilavın üzerine de köfteler konularak servise sunulmaktadır."

-Mahalle ve çeşmede Abdigör ismi yaşatılıyor- Kör Abdi paşanın, Doğubayazıt'ın geleneksel mutfak kültüründeki bu ünlü yemeği Türkiye ve dünyaya tanıttığı için Doğubayazıt halkı tarafından da çok sevildiği "Bu yüzden Doğubayazıt'ın bir mahallesine Abdigör mahallesi, İshak Paşa Sarayı'nın hemen batı eteğindeki soğuk ve lezzetli bir kaynağa da Abdigör Çeşmesi adı verilerek, ismi yaşatılmaya devam etmektedir"

MALZEMELER :

Kemiksiz kuzu, oğlak veya dana eti

Soğan Haşlanmış pirinç

Baharat

 1- Taze et ağır bir cisimle iyice dövülür

 2- Hamur haline gelen et, baharat ve haşlanmış pirinçle yoğrulur, köfteler yapılır

 3- İnce doğranmış soğanlar su içerisinde tuzla birlikte kaynatılır

4- Kaynar suya hazırlanmış köfteler atılır

 5- Piştikten sonra bir saat dinlendirilen köfteler, pilav üzerine konularak servis yapılır.

Afiyet olsun

• Abdigör-kofyesi
• ishakpaşa-sarayı
• Doğubeyazıt
• Ydnek
• Pilav
• Baharat
• SOĞAN
• Kuzu-eti
• Pirinç
• Diyet-yemeği