Anadolu'nun En Eski Diyet YemeÄŸi

 "Abdigör Köftesi" 

H24/Gastronomi

Yaklaşık 400 yıl önce midesindeki rahatsızlık nedeniyle et yemekleri yiyemeyen DoÄŸubayazıt Sancak Beyi Çolak Abdi PaÅŸa için arayışa giren dönemin aÅŸçılarının yaptığı Abdigör köftesi günümüze kadar gelmeyi baÅŸardı.

Ä°lginçtir ki, DoÄŸubayazıt'ın çok yakınında bulunan yerleÅŸim merkezlerinde bilinmeyen ve yapılmayan Abdigör köftesi, DoÄŸubayazıt'ın geleneksel mutfağıyla özdeÅŸleÅŸmiÅŸ durumdadır. 17. yüzyılın ikinci yarısından günümüze kadar DoÄŸubayazıt mutfağında piÅŸirilen Abdigör köftesi, ÅŸimdilik Anadolu'nun bilinen en eski ve lezzetli diyet yemeÄŸini oluÅŸturmaktadır.

"DoÄŸubayazıt bölgesinin geleneksel mutfak kültürü, DoÄŸu Anadolu, Kafkasya ve Kuzeybatı Ä°ranbölgelerinin geleneksel mutfak kültürü ve yemek türlerinin bir sentezini yansıtmaktadır. DoÄŸubayazıt geleneksel mutfağının, GoÅŸteberg 'buÄŸulama', selekeli 'sac kavurma', zeÄŸme, sahan kebabı ve daÄŸ kebabı gibi lezzetli yemeklerinden baÅŸka Abdigör köftesi gibi çok farklı ve ayrıcalıklı bir yemeÄŸi daha bulunmaktadır.

Abdigör köftesi bir diyet yemeÄŸi olmasına karşın, en çok aranılan lezzetli yemeklerin başında gelmektedir. Yapılışının zahmetli olması ve büyük bir maharet istemesi, hemen her mevsimde yapılmaması bu yemeÄŸi daha da cazip kılmıştır." -"Abdigör Köftesi'nin yapılış hikayesi"- "Günümüze kuÅŸaktan kuÅŸaÄŸa anlatılanlara göre, Ä°shak PaÅŸa'nın babası kör Abdi hastalanmış, yediÄŸi yemeklerin hemen hepsi dokunduÄŸundan ne yerse midesi kabul etmiyormuÅŸ. Konusunda uzmanlaÅŸmış aÅŸçılar, etle yaptıkları birbirinden lezzetli yemeklerin Kör Abdi PaÅŸa'ya dokunması üzerine yeni arayışlar içine girmiÅŸler. AÅŸçılar, kuÅŸaktan kuÅŸaÄŸa anlatılan ve yalnızca hastalara yedirilen bir diyet yemeÄŸini daha özenli bir ÅŸekilde yeniden yapmaya karar vermiÅŸler.

Düve, toklu veya genç sığırın taze ve yaÄŸsız olan bacak kısmından alınan etin geleneksel yöntemle, tahta tokmakla dövülerek sinirlerin özenli bir ÅŸekilde ayıklanmasıyla piÅŸirdikleri köftelerin Abdi paÅŸaya dokunmaması üzerine bu yemek oldukça sık piÅŸirilmeye baÅŸlanmıştır. Kör Abdi paÅŸa bu yemeÄŸi o kadar çok beÄŸenmiÅŸ ve o kadar çok isteyerek yemiÅŸtir ki, yüzlerce yıldan beri yalnızca hastalara yapılan bu diyet yemeÄŸi günümüze kadar Abdigör köftesi adıyla anılmaya baÅŸlanmıştır." "Macun gibi dövülmüÅŸ et bıçakla sürekli karıştırılarak sinirleri ayıklanır.

Et bu ÅŸekilde yaklaşık 2 saat tokmaklanarak hamur gibi yapılır. Tokmakla dövülen et kıvama geldiÄŸinde içine soÄŸan ve tuz eklenerek yoÄŸrulur. Her bir köfte 200-250 gram ağırlığında, küçük bir elma büyüklüÄŸünde top haline getirilir. Köfteler içinde kaynar su bulunan güveç veya tencere içine konulduktan sonra tandır veya ocakta piÅŸirilir.

Köfteler kaynar suyun üzerine çıkmışsa piÅŸmiÅŸ demektir. Köfteler güveç veya tencere içinden çıkarıldıktan sonra bu et suyunun içine daÄŸ ve yaylalardan toplanan ince kıyılmış yabani nane, kekik ve pirinç katılarak pilav yapılmaktadır.

Oldukça lezzetli olan pilavın üzerine de köfteler konularak servise sunulmaktadır."

-Mahalle ve çeÅŸmede Abdigör ismi yaÅŸatılıyor- Kör Abdi paÅŸanın, DoÄŸubayazıt'ın geleneksel mutfak kültüründeki bu ünlü yemeÄŸi Türkiye ve dünyaya tanıttığı için DoÄŸubayazıt halkı tarafından da çok sevildiÄŸi "Bu yüzden DoÄŸubayazıt'ın bir mahallesine Abdigör mahallesi, Ä°shak PaÅŸa Sarayı'nın hemen batı eteÄŸindeki soÄŸuk ve lezzetli bir kaynaÄŸa da Abdigör ÇeÅŸmesi adı verilerek, ismi yaÅŸatılmaya devam etmektedir"

MALZEMELER :

Kemiksiz kuzu, oÄŸlak veya dana eti

SoÄŸan HaÅŸlanmış pirinç

Baharat

 1- Taze et ağır bir cisimle iyice dövülür

 2- Hamur haline gelen et, baharat ve haÅŸlanmış pirinçle yoÄŸrulur, köfteler yapılır

 3- Ä°nce doÄŸranmış soÄŸanlar su içerisinde tuzla birlikte kaynatılır

4- Kaynar suya hazırlanmış köfteler atılır

 5- PiÅŸtikten sonra bir saat dinlendirilen köfteler, pilav üzerine konularak servis yapılır.

Afiyet olsun

• Abdigör-kofyesi
• ishakpaÅŸa-sarayı
• DoÄŸubeyazıt
• Ydnek
• Pilav
• Baharat
• SOÄžAN
• Kuzu-eti
• Pirinç
• Diyet-yemeÄŸi