Ölüm Var! -Kesin Bilgi

H24/ Makale/ Talip AKSOY 

Nasıl yaÅŸarsanız öyle haÅŸrololacaksiniz

Hadisi ÅŸerifi'nde rasulullah s.a. v  bizlere anlatmış 

Sanatçı Nazan Öncel, birkaç gün önce sosyal medya hesabından dikkat çeken bir paylaşım yapmış. Sanatçı, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda 7 yıldır kendisine hiçbir ÅŸey almadığını, diÅŸ fırçası dahil kiÅŸisel eÅŸyasını 110 parçaya indirgediÄŸini ifade ederek ÅŸöyle diyor: “

…Hafifledikçe rahatladım. Sırada evi 2+1’e indirmek var. Yolun sonunda iki metre yerde yatıyoruz. ‘Ölüm var, unutma diyorum’ kendime. Ben de geç uyananlardanım.” Nazan Hanım’ın aydınlanması öyle sıradan bir aydınlanma deÄŸil. EÅŸya kalabalığından kendini sıyırabilmek tecrit ameliyesinin belki de en önemli aÅŸaması. Mülkiyet insanla yaratıcısı arasına girmekle kalmaz, orada oturur ve de kökleÅŸmek ister. EÅŸya, insanın görüÅŸ ufkunu daraltır. Sahici olanın yerine sahtesini ikame eder. Olmak seviyesinin yerini “Sahip Olmak” çokluk ve kalabalığı alır. Erich Fromm’un ÅŸu satırlarında ifade ettiÄŸi gibi insan sahip olduklarına odaklı yaşıyorsa, onlar yok olup gittiÄŸi zaman kendisi de varlığını kaybedecektir: “EÄŸer insan yalnızca “sahip olduÄŸu” ÅŸeylerden ibaretse, onları yitirdiÄŸinde, kendini de yitirecek, kim olduÄŸunu bilmeyecektir. Böylece yaÅŸamı yanlış kurmanın sonucunda ortaya yenilmiÅŸ, moralsiz, yıkık ve acınacak bir insan çıkar. “Olmak” kavramında ise sahip olunan ÅŸeylerin kaybedileceÄŸinden doÄŸan endiÅŸe ve korku yoktur. OlduÄŸum gibiysem ve kiÅŸiliÄŸim “olmak” tarafından belirleniyorsa kimse benden bunu alamaz ve kiÅŸiliÄŸimin yıkılması tehlikesi de doÄŸmaz.” (Olmak ve Sahip Olmak - Erich Fromm)

EÅŸyadan arındıkça insan bu dünyaya ait olmadığı hakikatine yaklaşır. Sahip olduklarının kendi vücudiyetinin bir parçası olmadığını fark eder. Elinde bulundurduÄŸu her ne ise onun sadece emanetçisidir insan.

YaÅŸ ilerledikçe ihtiyaçlar azalır yahut ihtiyaç sandığımız ÅŸeylerin gerçekte ihtiyaç olmadığını anlarız. Bir gün öleceÄŸini unutan kiÅŸi sürekli kendi için yığınaklar yapar. Odasını çöp eve dönüÅŸtüren kiÅŸi gibidir. Lüzumluyu lüzumsuzdan ayıramadığı için her bir ÅŸeye sahip olmak ihtirasıyla gözünün önünü göremez olur. Ölüm, bütün soruların cevabıdır. Hayat üç ÅŸeyle kaimdir; giriÅŸ, geliÅŸme ve ölüm. Aydınlanma diye bir ÅŸey varsa bu varlığı keÅŸfetmekten ziyade yokluÄŸu idrak etmekle mümkündür.

Malda, mülkte ve parada çokluÄŸu yakalamış birinin ömrünün sonundaki yokluÄŸu çözebilmesi kolay deÄŸildir. Evrenin en anlamlı varlığı olan insan için onlarca tanım, yüzlerce betimleme yapılabilir belki, ama kanımca en uygun tanım “Ä°nsan, geride bıraktıklarının hülasasıdır” olsa gerektir.

EÅŸyadan arınmanın asli anlamda bir maneviyata yöneliÅŸ biçimi olduÄŸu ne yazık ki çoÄŸumuzun dikkatinden kaçırdığı bir gerçektir. Materyalizmin aynı zamanda maddenin yani materyalin kutsanma biçimi olduÄŸunu ifade etmekten nedense çekiniriz.

Evinin bütün odaları gereÄŸinden fazla pahalı ve lüks eÅŸyalarla hıncahınç dolu olan bir dindar kiÅŸiliÄŸin kendini madde ötesi dünyaya ait görmesi ne derece inandırıcıdır?

Ä°mkânı olduÄŸu halde maddi varlığa tenezzül etmeyen kiÅŸi, ontolojik problemini önemli ölçüde çözebilmiÅŸ sayılır.

Nazan Öncel, annesinin vefatından sonra hayat ve sahip oldukları konusunda yeniden düÅŸünmeye baÅŸlıyor. 2011’de annesinin vefatından sonra yaÅŸadığı boÅŸluk sanatçının silkelenmesine vesile oluyor. Kendi ifadesiyle, varlığının çevresini iÅŸgal eden yığınakları aÅŸarak huzura ulaÅŸtığını itiraf etmekten de çekinmiyor: “Dedim ki bu kadar fazlalıkla yaÅŸanmaz. Ä°nsan gidiyor, geriye çer çöp kalıyor.”

“Olmak” bilincinin “sahip olmak” hırsına galebesinin hayatın içerisinden müÅŸahhas bir örneÄŸidir bu. Biriktirmek, acınası bir aldanıştır. Her yığınak, stok ve istifte var olanla yetinmemenin ve de ihtiyaçtan fazlasına sahip olmanın doymazlığı vardır. Biriktirme hırsı yaÅŸayanlar kendi cebini ve kasasını doldurduktan sonra, geri çekilmezler.

Bu kez evlatları ve torunları için biriktirmeye, yığmaya çalışırlar. Para ve mülkiyet çokluÄŸu onlar için dünyada “müstaÄŸni” olmanın insana bahÅŸettiÄŸi bütün mevki ve mertebelere ulaÅŸma hedefine kavuÅŸmak demektir.

EksiÄŸi olmayan insan olma arzusu, eksiÄŸi olana ve yokluk çekene karşı tanrılık taslama hevesinin bir sonucudur. Oysa insan hem nisyan hem de nakisalarla maluldür. Bu fani âlemde insan insanla tamamlanır ve insan insanla sınanır. Onda olmayan sende vardır. Sende olmayan onda mevcuttur. Yarın için elinde tuttuÄŸun, bugün ihtiyacı olan kiÅŸinin hakkıdır.

Fazla para, fazla mal mülk, fazla kilo gibidir. Ä°kisini de kendinden uzaklaÅŸtırmalıdır insan.

Fazla kilo sporla, saÄŸlıklı beslenme ve diyetle atılır; fazla para ve mülkiyet ise infakla, tasaddukla ve paylaÅŸmakla normal düzeye çekilir.

Fazla eşya insanı boğar, fazla para insanın niyetini bozar. Saate bakmayı unutturur. Bir de bakarsınız ki akşam olmuş!

• 215-Olum-var-ölüm