Kıyam ve şehadet 97.Yaşında

H24 / Bİyografi / Yaşam 

Sehadetlerinin Yıl Dönümünde Kiyan Önderi Seyh Said ve Arkadaşları97 yıl önce şehid edildiler 

29 Haziran 1925, Şeyh Said Efendi ve Dava arkadaşları Diyarbekir’de idam edildiler.

Şeyh Said’in torunu Abdulilah Fırat da tıpkı Diyarbakırlılar gibi, dedesi ve arkadaşlarının naaşlarının hastane binasının arkasındaki askeri bölgede gömüldüklerine inanıyor.

Ancak Fırat, devletin daha sonra cenazeleri oradan aldığını, başka bir yere götürerek gömmüş olabileceği ihtimaline dikkat çekiyor ve şunları söylüyor: “Gömüldükleri yer bellidir. Bu yerde bir hastane var: İlk önce hastanenin yan tarafındaki askeri bölgedeki bahçeye defnedilmişler. Ancak şimdi orada (mezarlar) değil, ama nereye götürülmüş bilmiyorum. Mezarı devletin elinde esir. Biz esaretten kurtulamadık ki, onun mezarını da esaretten kurtaralım.” Şeyh Said’in ailesi mezar yerinin açıklanması talebiyle Ankara 5’inci İdare Mahkemesi’ne baş vurmuştu. İçişleri Bakanlığı’ndan mezarların olduğu yerlerin resmi belgelerle açıklanması talep edildi. Ancak davadan bir sonuç çıkmadı. 

Şeyh Said ailesininin avukatı Mehdi Özdemir şunları dile getirdi: “Savunmanın ardından mahkeme bir karar verecek. Eğer olumsuz yönde karar çıkarsa, iç hukuk yolları tükenmiş demektir.

O zaman Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuracağız. Bu dava dosyası çerçevesinde, Şeyh Said Derneği ve Diyarbakır Barosu Birleşmiş Milletlere başvuracak. Bu hakları var.”

Diyarbakır Barosu, Şeyh Said Eğitim Kültür ve Dayanışma Derneği ile Şeyh Said’in torunu ve vasisi Kasım Fırat, Şeyh Said’in mezar yerinin açıklanması talebiyle Ankara 5’inci İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Mahkeme, İçişleri Bakanlığı’ndan mezar yerlerinin açıklanamasına ilişkin resmi belge istedi.

Ancak İçişleri Bakanlığı bu talebi reddetti ve mahkemden davayı durdurmasını talep etti. Tüm resmi başvurulara rağmen sadece Şeyh Said ve arkadaşlarının değil, Seyid Rıza’nın ve Saidi Nursi El Kurdi gibi idam edilen diğer Kürt simaların da mezar yeri hala açıklanmadı.

ŞEYH SAİD EFENDİ İLE BİRLİKTE ŞEHİD EDİLENLER...

1. Şeyh Said Efendi K.S (Palulu, Nakşibendi Tekkesi Şeyhi)

2. Melekanlı Şeyh Abdullah (Solhan’lı, Varto ve Muş Cephesi Kumandanı)

3. Kamil Beg (Tokliyanlı Halid Beg’in oğlu, aşiret reisi, Varto cephesinde görevli)

4. Baba Beg (Kamil Beg’in kardeşi)

5. Şeyh Şerif (Elaziz Cephesi Kumandanı, Palu/Gökdereli)

6. Fakih Hasan Fehmi (Darahini İnzibat Kumandanı ve Geri Hizmetler Amiri, Modanlı, Zıktê aşiretinden)

7. Hacı Sadık (Genç/Valêrli, Genç mıntıkasında görevli)

8. Şeyh İbrahim (Çanlı, Çapakçur Müftüsü)

9. Şeyh Ali (Harput cephesinde görevli)

10. Şeyh Celal (Harput cephesinde görevli)

11. Şeyh Hasan

12. Mehmet Beg (Diyarbakır ve Lice cephelerinde müfreze kumandanı)

13. Mustafa Beg (Hani eşrafından)

14. Salih Beg (Hani eşrafından)

15. Şeyh Abdullah (Çanlı, Çapakçur cephesinde görevli)

16. Şeyh Ömer

17. Şeyh Adem (Hanili)

18. Kadri Beg (Madenli, Maden inzibat Kumandanı)

19. Molla Mahmud (Piranlı, Maden cephesinde görevli)

20. Şeyh Şemseddin (Silvan Cephesi Kumandanı)

21. Şeyh İsmail (Diyarbakır/Termil köyünden)

22. Şeyh Abdüllatif (Diyarbakır/Termil köyünden)

23. Molla Emin (Melekanlı Şeyh Abdullah’ın müridi, Balikanlı, Varto cephesinde görevli)

24. Ali Arab Abdi Beg (Çapakçur cephesi)

25. Mehmet Beg (Varto cephesinde görevli, Kargapazarlı Halil Beg’in oğlu)

26. Süleyman Beg (Şeyh Serif’in katibi, Sinikli Jandarma Hasan Beg’ın oğlu)

27. Molla Cemil (Genc/Musyanlı, Palu ve Elaziz cephesinde görevli)

28. Süleyman Beg (Bingöl/Az Asireti Reisi Ömer Beg’in oğlu) 29. Süleyman Beg (Şerif Beg’in oğlu, Kiği cephesinde görevli) 30. Tahir Beg (Fakih Hasan Fehmi’nin katibi) 31. Mahmut Beg (Hanili Mustafa Beg’in oğlu)

32. Şeyh Ali (Seyh Musa’nın oğlu, Varto cephesinde görevli)

33. Hacı Halid (Balikan’lı, Varto cephesinde görevli)

34. Timur Ağa (Varto cephesinde görevli)

35. Abdüllatif Beg (Hınıslı Kamil Beg’in oğlu) 36. Mehmet Beg (Muşlu, Varto cephesinde görevli) 37. Süleyman Beg (Varto cephesinde görevli)

38. Bahri Beg (Varto cephesinde görevli)

39. Şeyh Cemil (Zorabadlı)

40. Yusuf Beg (Çapakçurlu Süleyman Beg’in oğlu, Çapakçur cephesinde görevli)

41. Ali Badan Beg (Bingöl/Yamaç Asireti’nden, Çapakçur cephesinde görevli)

42. Halid Beg (Kargapazarlı, Varto cephesinde görevli)

43. Halid Beg (Nadir Beg’in oğlu, Harput cephesinde görevli) 44. Tahir Beg (Mehmet Beg’in oğlu),

45. Tayip Ali Beg (Nahiye Müdürü),

46. Çerkeş (Seyh Said’in hizmetçisi Yusuf’un oğlu),

47. Jandarma Hamid

Saygı ve rahmetle anıyoruz. Rabbimiz Sehadetlerini kabul etsin 

• Şeyh-said
• idam
• Palevi