Celaliyim celali

H24/sanat/isyanlar

Yamaç’ın Vartolu Sadettin’e Celaliyim, Celalisin, Celali sözleri hangi şiirden, ne anlama geliyor?

Çukur'un son bölümünde Yamaç'ın Vartolu Sadettin'e meydan okurken dile getirdiği Celaliyim, Celalisin, Celali dizeleri kime ait? Yamaç’ın Vartolu Sadettin’e Celaliyim, Celalisin, Celali sözleri hangi şiirden, ne anlama geliyor?

Show TV’nin ilgiyle izlenen dizisi Çukur’un son bölümünde Yamaç Vartolu Sadettin’e meydan okurken şiirle seslendi.

Vartolu’ya “Şelaleye düşmüştür zeytinin dalı Celaliyim

Celalisin Celali” dizeleriyle meydan okuyan Yamaç’ın okuduğu şiir Cemal Süreyya’ya ait.

Dizeler Cemal Süreyya’nın Kısa Türkiye Tarihi adlı şiirinden…

PEKİ CELALİSİN ŞİİRİ NE ANLAMA GELİYOR?

Show Tv kanalının fenomen dizisi Çukur’da bu akşam Vartolu ve Yamaç mezarlıkta gerçekleşen dizinin final sahnesinde Yamaç Koçovalı’nın söylediği Şelaleye düşmüştür zeytinin dalı Celaliyim Celalisin Celali sözleri merak uyandırdı.

İşte Çukur Yamaç’ın söylediği Şelaleye düşmüştür zeytinin dalı Celaliyim Celalisin Celali sözlerinin sahibi Cemal Süreya şiiri tam metin.

Şelaleye Düşmüştür Zeytinin dalı;

Celaliyim

Celalisin

Celali.

Celaliler kimdir 

CELALİ İSYANLARI NEDİR? Celali İsyanları, 16. ve 17. yüzyıllarda, Osmanlı yönetimindeki Anadolu'da toplumsal ve ekonomik yapının bozulmasından kaynaklanan ayaklanmaların tümüne verilen addır. Celali İsyanlarının adı, bu kapsamdaki ayaklanmaların ilkinin önderi olan Yozgatlı Şeyh Celal’den gelir.

CELALİ İSYANLARININ NEDENLERİ

16. yüzyıl ortalarında Osmanlı Devleti'nde ekonomik ve toplumsal bunalım baş gösterdi. Anadolu ve Akdeniz üzerinden geçen uluslararası ticaret yollarının coğrafi keşifler sonucunda yön değiştirmesi de bunda etkili oldu. Osmanlı Devleti, bu ticaret yollarının ve gelirlerinin kendi topraklarından geçtiği dönemlerde sağladığı kazancı yitirdi. Öte yandan Avrupa devletlerinin güçlenmesi karşısında fetihlerin durmasıyla ganimet gelirleri de ortadan kalktı. Devlet, gereksinim duyduğu geliri sağlayabilmek için vergileri artırdı. Osmanlı Yönetiminin Babadan-Oğula geçmemesinde titizlikle durduğu tımar sistemi saltanat haline geldi.

Oluşan bu yarı-feodal durum, vergileri ödeyemeyen köylülerin topraklarını terk etmesine, kasaba ve kentlere iş için göç etmesine yol açtı. Geçim yolu bulamayanlar ise eşkıyalığa başladılar ya da eşkıyaya katıldılar. Bütün bunların sonucunda Osmanlı toplumsal ve ekonomik düzenin alt üst oldu. İşsizlik ve geçim sıkıntısı, medrese öğrencisinden askerine kadar toplumun bütün kesimlerine yansıdı. Ayrıca Anadolu'da yaşayan Alevi halk Osmanlı Devleti'nin teokratik yapıda olmasına karşı çıkıyordu. Bu yüzden sık sık Osmanlı ile ters düşüyorlardı.

CELALİ İSYANLARININ BAŞLANGICI

(Yozgat) Bozok'lu olan Şeyh Celal, Mehdi olduğunu iddia ederek 1519′da Osmanlı yönetimine başkaldırdı. Tokat yöresinde başlayan Şeyh Celal ayaklanması, Alevi Türkmenler ve göçebe yaşayan diğer boylar arasında destek buldu ve devletin ağır vergi yükü altında ezilen binlerce çiftçinin de katılmasıyla hızla yayıldı. Ayaklanma aynı yıl kanlı bir biçimde bastırıldı.

CELALİ AYAKLANMALARIN SONUÇLARI

Celali ayaklanmaları, Osmanlı toprak düzenini büyük ölçüde değiştirdi. Ağır vergiler yüzünden ya da “Büyük Kaçgun” sırasında yerlerinden olan çiftçilerin toprakları mültezimlerin ya da yerel yöneticilerin eline geçti. Vergiler yüzünden borca giren köylüler, işledikleri toprakları sonunda tefecilere kaptırdılar. Osmanlı toprak düzeninin belkemiği olan tımar sistemi bozuldu. Büyük nüfus hareketleri ortaya çıktı ve kentlere büyük göçler oldu. Tarımsal üretim geriledi ve kıtlık tarım ürünleri fiyatlarının yükselmesine yol açtı. On binlerce insan yaşamını yitirdi ve pek çok yerleşim yeri yıkıma uğradı. Türkçe'ye yerleşmiş olan "Celallenmek" deyimi de, Celali ayaklanmalarının günümüze bıraktığı miraslardandır.

• çukurova
• Celali
• Cemal-Süreya
• Yamaç-kocovali
• Vartoli