Mehmed Zahid Kotku’nun ilk kez açıklanan askerlik günlükleri!
H24/Alimler
Adnan Öksüz Makalesi
* Günlüklerden müteÅŸekkil defter toplamda 100 sayfa * Günlük defteri 16x20,5 cm ebadında
* Çizgili bir defter * Günlüklerin 23 satırı “rika” yazı türüyle kaleme alınmış * Bazı sayfalarda çizimler var
* Kotku Hazretleri bazı çizimlerini çevresindekilere hediye etmiÅŸ
* Askerlik günlüklerinden anlaşıldığı kadarıyla Kotku Hazretleri, aynı zamanda iyi bir çizer * Bazı sayfalar boÅŸ bırakılmış
* Zaman zaman kurşunkalem de kullanılmış * 100 sayfanın 79 sayfasında sadece notlar var
* Notlarda kendisinden önce ve sonra askere alınanlar için terhis kararı alınırken sadece kendi dönemlerinde askere alınanlara ‘askerliÄŸe devam’ kararı çıkınca Kotku Hazretleri buna itiraz eder ve bu, günlüklere de yansır. Ama bu itirazının adından da bazı önemli kararlar alır
* Mehmed Zahid Kotku’nun gerçek terhis tarihi; 19 Ekim 1923 * Kotku Hazretleri 7,5 sene vatani görevde bulundu
*** Yukarıdaki notlar, Erbakan Hocamızın nezdinde de önemli bir yeri olan, cennetmekân Mehmed Zahid Kotku Hazretleri’nin askerlik günlüklerinden… Ä°lk kez açıklandı bu günlükler…
Günlük defteri, Kotku Hazretleri’nin 7,5 yıl süren vatani görevi sırasında, askerliÄŸinin 6 yıllık bir bölümünde henüz genç bir delikanlıyken tuttuÄŸu özel notlarından oluÅŸuyor. Peki, bu notlar nerede ve kim tarafından açıklandı?
GeçtiÄŸimiz asrın âlim, muhaddis ve âriflerinden Mehmed Zahid Kotku’nun fikir ve düÅŸüncelerinin daha iyi anlaşılması için doÄŸup büyüdüÄŸü Bursa’da sempozyum tertip edildi. Sempozyumu düzenleyen; Bursa Ä°lim Kültür Ahlâk ve Çevre DerneÄŸi. 20-21 Kasım 2021 tarihlerinde Merinos AKKM Orhangazi Salonu’nda gerçekleÅŸtirildi. Dün sona erdi sempozyum. Yurt içinden ve yurt dışından yirminin üzerinde bilim insanı tebliÄŸleri ile katıldı. Sempozyum tebliÄŸlerinden biri de Mehmed Zahid Efendi’nin, askerlik döneminde tuttuÄŸu günlüklerdi. TebliÄŸi sunan, Ä°stanbul Üniversitesi ÖÄŸretim üyelerinden Doç. Dr. Necdet Yılmaz’dı. Bu tebliÄŸden bazı notları da aktarmak istiyorum:
* “Bursa’da henüz bir lise talebesi iken, I. Dünya Savaşı’nın zorlu bir döneminde apar topar askere alınmış olan Mehmed Zahid Efendi, yanında bir defter bulundurarak askere alındığı gün baÅŸlamak suretiyle olayları bu deftere kaydetmiÅŸtir.”
* “Vatan hizmeti Nisan 1916’da baÅŸlamış, Ä°stanbul, Diyarbakır, Halep ve Åžam’da devam etmiÅŸtir. Suriye Cephesi’nden ordumuzun geri çekilmesini onun bu günlüÄŸünden takip edebiliyoruz. Nihayet Ä°stanbul’a gelerek burada askerliÄŸini sürdürmüÅŸtür.”
* “1922 yılı ortalarında günlüÄŸü sona erdiÄŸinde askerliÄŸi hâlâ devam etmektedir. Ä°stanbul’un iÅŸgalini yaÅŸamış, günün ÅŸartlarında cami derslerine ve muhtelif tekkelere devam ederek ilim ve irfanını derinleÅŸtirmiÅŸtir.”
* “TebliÄŸimize konu olan günlük, 100 sayfalık, 16x20,5 cm ebatlı, çizgili bir deftere her bir sayfada 23 satır olmak üzere rika yazı ile yazılmıştır. Yazılar yer yer siyah ve kahverengi mürekkep ve bazen de kurÅŸun kalem ile yazılmıştır. Yazıların üzeri yer yer mürekkeple silinmiÅŸtir. Günlük 79. sayfada son bulmaktadır.”
* “Zahid Efendi’nin Ä°stanbul’da istifade ettiÄŸi hoca ve meÅŸâyih üzerinde durulmuÅŸ, kendisinin dinî tahsil ve terbiyesi için ortaya koyduÄŸu gayret tespit etmeye çalışılmış, günlük ilk defa kamuoyu ile paylaşılmıştır.”
KOTKU’NUN CÄ°HAN HARBÄ° VE MÜTAREKE SENELERÄ°!
Sempozyumda sunulan tebliÄŸlerden biri de ÅŸu baÅŸlığı taşıyor: “Harpte Bir Gazi, Mütarekede Bir Zahit, Zamanına Bir Åžahit: Mehmed Zahid Efendi’nin Cihan Harbi ve Mütareke Seneleri GünlüÄŸü (1916-1922)”. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi ÖÄŸretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Göleç tarafından sunulan tebliÄŸde ÅŸu hususların altı çiziliyor:
* “Mehmed Zahid Efendi muazzam siyasî, askerî, toplumsal ve fikrî altüst oluÅŸların gerçekleÅŸtiÄŸi bir zaman diliminde yetiÅŸmiÅŸtir.” * “Ömrünün ilk yarısına Yunan harbi, Ä°talyan harbi, Balkan SavaÅŸları, iki Dünya Savaşı ve KurtuluÅŸ Savaşı sığmıştır. Bu kırk yıllık dönemde kaç asırlık imparatorluklar yıkılıp tarih sahnesinden çekilmiÅŸ, bir dizi irili ufaklı ulus devletler ortaya çıkmıştır.”
* “Cihan Harbi bir buçuk yılını doldurduÄŸunda, yani henüz on sekiz-on dokuz yaÅŸlarında iken Zahid Efendi askere alınmış, telgrafçı olarak hizmet verdiÄŸi Osmanlı ordusu saflarında Suriye’de, Filistin’de harbin görülebilecek bütün zorluklarını görmüÅŸtü.”
* “Cihan Harbi sona erdiÄŸinde, Osmanlı orduları terhis edilirken, talihi bir kez daha Zahid Efendi’yi hadiselerin göbeÄŸine sürüklemiÅŸ, Osmanlı baÅŸkenti Ä°stanbul’da 25. Kolordu’da yazıcı olarak göreve baÅŸlamıştı.”
* “Bu görevi sayesinde, Mütareke ve Millî Mücadele yılları boyunca baÅŸkent Ä°stanbul’daki sivil ve askerî bürokrasinin faaliyetlerine, iÅŸgallere, toplumsal hareketliliÄŸe ÅŸahit olmuÅŸtu. Bir yandan da bu dönem gündelik yaÅŸamını içeriden yaÅŸayarak gözlemlemiÅŸ ve bu olaÄŸanüstü ÅŸartlar altında ÅŸahsiyetini inÅŸa etmiÅŸti.”
* “Zahid Efendi’nin 1916-1922 yılları arasında tuttuÄŸu günlük hem bu son derece kritik tarihsel dönemeci daha iyi kavramak hem de bu olaÄŸandışı altüst oluÅŸ devrinde Zahid Efendi’nin ÅŸahsiyetinin teÅŸekkülünü anlamak açısından son derecede kıymetlidir.”
HUZURUN TAM ORTASI: GÜMÜÅžHANEVÄ° TEKKESÄ°!
AraÅŸtırmacı, yazar Mümin YıldıztaÅŸ da sunduÄŸu tebliÄŸde GümüÅŸhaneli Tekkesi’nin, Mehmed Zahid Kotku Hazretleri’nin hayatında çok önemli bir yer tuttuÄŸunu ifade ediyor. Åžöyle ki;
* “I. Dünya Savaşı’nın en hararetli günlerinde, daha 18 yaşındayken askere alınan Mehmed Zahid Efendi, orduda en teknik bölümlerden biri olan Telsiz ve Telgraf Müfrezesi’nde görev yapmıştır.”
* “Merkezi Diyarbekir olan 2. Ordu’da Ruslara karşı ve bilahare Ä°ngilizlere karşı Suriye Cephesi’nde 7. Ordu bünyesinde görev almıştır.” * “Harbin bitiminde de terhis olamamış, askerliÄŸine bir süre daha Ä°stanbul’da devam etmek zorunda kalmıştır.”
* “Ä°stanbul bu süreçte iÅŸgal edilmiÅŸ, Ä°stanbul halkı bütün güçsüzlüÄŸüne raÄŸmen harp yıllarının bıraktığı tüm ağırlığı taşır hâle gelmiÅŸti. Ä°ÅŸsizlik, açlık, sefalet, ezilmiÅŸlik, hastalıklar ve nihayet keÅŸmekeÅŸ… Ortalıkta hep bir huzur özlemi…”
* “Mehmed Zahid Efendi, bu hengâmda bir huzur ortamı, huzurlu bir ortam bulabilenlerden olmuÅŸtu; burası GümüÅŸhaneli Tekkesi idi…” YıldıztaÅŸ, Mehmed Zahid Kotku Hazretleri’nin Ä°stanbul’u iÅŸgal güçleriyle nasıl mücadele ettiÄŸini örnekleriyle anlattı.
Neresinden bakarsanız bakın, asrın yıldızlarından Mehmed Zahid Kotku Hazretleri’ni daha yakından tanımak için çok yararlı bir sempozyumdu; Bursa’da gerçekleÅŸtirilen “Uluslararası Mehmed Zahid Kotku Sempozyumu”. Düzenleyenlerden, emeÄŸi geçenlerden Allah (cc) razı olsun…
Tunç Türkiye’de Tutuklu Casus Sayısını Açıkladı
Kerimandan Ebrar’lara Sevinin Başlar Yüksekte 
Van gölü’nde Kayı Tamgalı Haç Taşlar 
Şüheda Sadakat Vefat Etti 
Yrp’de Cumhur İttifakı Depremleri 
Diyanet: Seccadenin Kutsiyeti Yok
