TALÄ°BAN'IN ÖNÜNDE Ä°KÄ° SEÇENEK

H24/MAKALE/Hazım KORAL

Taliban'ın 1996-2001 yılları arasındaki beÅŸ yıllık iktidarı döneminde din adına bin küsur yıllık fıkıh kurallarını baz alarak oluÅŸturduÄŸu hükümetiyle çaÄŸdışı/baskıcı uygulamalarından dolayı sicili bozuk.

Bu yüzden Taliban'ın ikinci kez iktidara gelmesi Ä°slâm âlemi ve dünya kamuoyu tarafından endiÅŸe ile karşılanmaktadır. Taliban geçmiÅŸinden ders çıkarmış olmalı ki iktidara geldiÄŸinde baÅŸta kadınlarla ilgili olmak üzere baskıcı politikalar uygulanmayacağı da dair taahhütlerde bulundu.

Gerçi oluÅŸturmaya baÅŸladıkları meclislerinde kadın bulundurmamaları "huylu huyundan caz geçmiyor" veya "geçmiÅŸte yaptıklarımız ÅŸimdi yapacaklarımızın teminatıdır" türü düÅŸüncelerin oluÅŸmasına neden olmaktadırlar. Ancak kamuoyumuzun büyük bir kesimi "bekle gör" düÅŸüncesindeler. Bizim de fikrimiz bu yönde ancak kendileriyle ilgili iyi niyet dilek ve düÅŸüncelerimizi ibraz etmek durumundayız.

Taliban'ın bu iktidar döneminde iki seçeneÄŸi olduÄŸu kanaatindeyiz, ya tarihi tekerrür ettirip eski köhnemiÅŸ uygulamalarını tekrar edecekler veya geçmiÅŸte yapmış oldukları hataları göz önünde bulundurarak Afgan halkının 42 yıldan beri çektiÄŸi acıları sonlandırmak için insan temel hak ve özgürlüklerine halel getirmeden, hukukun üstünlüÄŸünü esas alarak istikrarlı politikalar üretmeye çalışacaklar.

Bu meyanda ise yine hemen yanıbaşında Ä°slâm adına devrim yapmış Ä°ran Ä°slâm Cumhuriyeti mesullerinin 42 yıllık engin tecrübesinden yararlanarak bu ülke ile iyi iliÅŸkiler geliÅŸtirmeliler. Bunun için de mezhep taassubunu mutlaka aÅŸmalılar. Böylesine bir alternatifle komÅŸusu Ä°ran ile iyi iliÅŸkiler geliÅŸtirirlerse kendi hükümetlerinin ve Afgan halkının menfaatine bir sonuca ulaÅŸmış olacaklar. Aksi takdirde geçmiÅŸte olduÄŸu gibi mezhep taassubunda bulunup diyalog geliÅŸtirmeyecek olurlarsa hem kuracakları rejimin hem Afgan halkının aleyhinde bir durum ortaya çıkacak...

Taliban yetkililerine söylemek lazım. Madem siz Allah Teâlâ'nın evrensel yasalarına mütenasip bir müesses nizam kurmak istiyorsunuz, ÅŸu hâlde gelin Ä°ran Ä°slâm Cumhuriyeti mesulleri ile iyi iliÅŸkiler geliÅŸtirin, onların tecrübelerinden faydalanın. Allah Teâlâ Müslümanların kendi aralarında istiÅŸarelerde bulunmalarını ve güç birliÄŸine gitmelerini ve dayanışma içerisinde olmalarını emrediyor. Hiç kuÅŸkusuz Allah Teâlâ'nın buyruklarının hilafına her davranış çeÅŸitli olumsuzlukları ve her türlü istikrarsızlığı beraberinde getirecektir. "Benim zikrimden yüz çeviren topluluklara yeryüzünde istikrarsız bir yaÅŸam vardır." (Ta Ha:124)

"Birbirinizle çekiÅŸmeyin. GüçbirliÄŸine gidin. EÄŸer birlik olmazsanız gücünüz-devletiniz gider, zaafa düÅŸersiniz." (Enfâl:46)

Bakınız Yüce Rabbimiz Åžûrâ Sûresi'nin 37, 38 ve 39'ncu ayetlerinde ne buyuruyor? "Onlar büyük günahlardan ve hayâsızlıklardan kaçınırlar, öfkelendiklerinde dahi bağışlarlar." Ä°ran, 11 diplomatının kurÅŸuna dizilmesine çok öfkelendi ama ortak maslahat bunun önüne geçerek öfkesini yuttu ve af yolunu seçti. Hiç kuÅŸkusuz bunu Allah Teâlâ'nın birlik çaÄŸrısına uyarak yaptılar. "Rablerinin çaÄŸrısına uyarlar, namazı özenle kılarlar. Ä°ÅŸleri de aralarında istiÅŸare ile yürür. Kendilerine verdiÄŸimiz rızıktan baÅŸkaları için harcarlar." Ä°ÅŸte yapılacak bu danışma ve istiÅŸareler sosyal yardımlaÅŸmayı da beraberinde getirecek ve kendi imkânlarını savaÅŸ maÄŸduru/muhtaç Afgan halkı ile paylaÅŸacaklar. Ayrıca bu dayanışma ve güçbirliÄŸi mütemadiyen saldıran emperyalist devletlere karşı caydırıcı bir güç olacaktır. "Onlara haksız bir saldırı yapıldığında elbirliÄŸiyle kendilerini savunurlar." ElbirliÄŸi ile savunma hâlinde olmak Ä°slâm birliÄŸini zorunlu kılmaktadır.

Hiç kuÅŸkusuz, Afganistan ile Ä°ran'ın dayanışması diÄŸer Müslüman ülkeler için bir baÅŸlangıç, bir emsal ve bir rol-model olacaktır. Taliban önüne çıkan bu fırsatı çok iyi deÄŸerlendirmeli. GeçmiÅŸte yapmış oldukları baskıcı uygulamalarını bin küsur yıllık fıkıh kurallarına dayandırmışlardı. Aslında Ehl-i Sünnet'in en büyük açmazlarından biri içtihat kapısını kapatmış olmalarıdır. (Mücahidleri yok ki içtihatta bulundun!) Kûr'ân ve Sünnet asrın idrakine sunulurken temel prensiplerden ödün verilsin demiyoruz. Ä°nsanlara bin küsur sene önce dayatılan fıkıh kuralları Kûr'ân ve Sahih Sünnet'in asli mesajına ne kadar uyuyor ona bakmak lazım.

Allah Resulü Medine'de kurmuÅŸ olduÄŸu devlet düzeninde hangi kadını kamçı ile evine kovaladı?

Hangi sahabenin sakalıyla uÄŸraÅŸtı? "Kadın erkek her Müslümana beÅŸikten mezara kadar ilim öÄŸrenmesi farzdır" diyen bir peygamberin adına hükümet kuracaksınız ve kadının eÄŸitim hakkını elinden alacaksınız, bu olacak iÅŸ mi?

Taliban bu ikinci fırsatını iyi deÄŸerlendirmeli. GeçmiÅŸte yapmış olduÄŸu hataları tekrarlamamalı. Ä°ranlı hükümet yetkilileriyle yapacakları görüÅŸme ve istiÅŸareler onlara çok ÅŸey kazandıracaktır. Ä°ran Ä°slâm Cumhuriyeti müesses nizama geçene kadar nice badirelerden geçti, nice sıkıntılar yaÅŸadı.

Tarihte din adına Müslümanların başına metazori olarak geçmiÅŸ saltanat sahiplerini taklit etmediler, kendilerine örnek almadılar. "Allah Resulü'nün Medine'de tesis ettiÄŸi müesses nizam bizim için ölçüdür" diyerek "Velâyet-i Fakih" ilkesini hayata geçirdiler. Devrim yapmak veya müstevlileri/iÅŸgalcileri kovup hükümet kurmak zordur ancak kurulan hükümete iÅŸlerlilik kazandırmak çok daha zordur. Bu iÅŸi ağıza-buruna bulaÅŸtırmak da var. Nitekim Taliban'ın ilk dönemi böyle oldu. Bu ikinci dönemde bari aynı hatayı tekrarlamasın...

• Ehli-sünnet
• Afganistan
• taliban
• hazım-koral
• usame-bin-ladin