PESAMETİK'İN BAŞARILARI

H24 / Makale / Metin Hasırcı

 Pesametik, Mısır’ı Asurilerin tahakkümünden tamam en kurtarmıştı. Mısırlıların istiklal ve hürriyetini tama men kurtarmıştı. 640 yılında Şabakan’nın kızkardeşi Amenerdas’ın kızıyla evlenmişti. Böylece de, Mısır’ın meşru hükümdarlarından sayılmıştı.

Pesemetik, Mısır’a hükümdar olduğunda ülkeleri peri şan bir halde idi. Menfis ve Teb şehirleri yağmalanmı ş, mabedler ise harap edilmişti. Yollar ve Kanallar ço kkötü bir durumdayken,ahalinin moral gücüde,hayli perişanlık içindeydi. Pesametik,bu perişanlığı ortada n kaldırmak için elinden geldiği kadar çalışmaya koy uldu.

Pesametik zamanında bütün mısır birdestgah h aline gelmiş,Sayes şehri Başşehir olarak kabullenilm işti. Pesemetik; çok münevver bir hükümdardı.(114) Mısır hükümdarlarının içinde belkide ilk olarak geniş bir anlayışa dayalı ticaret politikası uygulayan, kims edir Pesametik. Ecnebi kavimler ile arasını iyi tutma prensibini kullanan Pesemetik,Yahudileri de, Suriyeli leri de, hatta İyonyalılarıda,ülkesine kabul etmekle Nil sahilindeki Pelüz’ün civarında iskan etmiş, bunları, doğu hududunun müdafileri olarak kullanmak düşün cesi taşımıştır. Pesemetik, Suriye hudut boyuna dah a önce yaptırttığı istihkamın yanına Dafne istihkamı nı da ilave ederek, Alafentin adası ile Mevris gölü civarına daimi askeri güç yerleştirmiştir. Pesemetik,Su riye’nin işlerine müdahale etmemeyi seçmiştir. Hatta Himyeriler, Mısır’ı istila ettiklerinde bunlara hediyeler vermek suretiyle, Mısır’da tasallutlarını asgariye düş ürmeyi başarmıştır.

Fakat Pesemetik’in Mısır’ı yaban cılarla doldurması Mısırlılar tarafından hiç hoş görül memiştir. Mısırlılar, Suriye ve Yahudilere bir süre son ra alışmışlarsa da, Yunanilere asla alışmadılar. Çünkü; ahlaki anlayış ve davranışları asla uyuşmaz bir hal deydi. Mısır da; Yunaniler: O döneme kadar Yunanilere kap alı tutulan Mısır, daha sonra tamamen açılmıştı.Yuna n’ın bütün ekabirleri,ilim ve felsefe tahsili için Mısır’a akıyordu. Hükümdar, Yunan lisanından hoşlanıp zevk alıyor Mısırlı çocuklar yunanca öğrenmeğe gayret gö steriyorlardı. Buna karşılık yunanlılar,Mısır lisanına ç oksoğuk duruyorlardı.Hiç hazzetmemişler bundan do layı bütün konuşmalar, tercümanlar vasıtasıyla gerç ekleşiyordu. Doğu kavimlerinin tarihini hurafe ve efs anelerle dolduruyorlardı. Mısır’da da,bu tarzlarını sür dürmeğe devam ediyorlardı.

Mısır ahalisinin bu duru mlar dolayısıyla endişeye eğilimi varken,hükümdarın ise,Yunanilere eğilim ve yakınlık göstermesi Mısır’da aksi te’sir husule getirecek büyük vak’alara sebeb o lma şansını ziyadeleştiriyordu.(116)Pesametik, Hass a askerini, Yunanlılardan seçmiş olmakla,yüksek me rtebelere yükselmeyide bunlara tahsis etmişti. Ordunun sağ cenahı tamamen yunanilere verilmişti. Kıdemli Mısırlı askerler, bu tutumdan çokrahatsız ol muşlar, hep birlikte ordudan çekilip,Habeşistan’a, g eçmişlerdi. Pesemetik bu davranışı haber aldığında derhal peşlerinden koşmuş ve yakaladıklarına ,kendisini terk etmemelerini adeta yalvarırcasına dilemişt i. Ne varki,bütün gayreti boşa çıkarak ikna edememiş oldu.

2. Nehav: Pesametik’in ölmesinden sonra 2. Nevah, t ahta geçmiştir. Nehav,daha ziyade bahriye(denizcilik ) ile iştigal etmiştir. O sıralarda,yunaniler, mısırlılara göre denizcilikteyken daha çok anlıyorlar idi.

Nehav; yunan mühendislere hayli sayıda gemi yaptırtmıştı. B gemiler üçsıra kürekçiler tarafından çekilir, uzun k ayıklardan ibarettir. Nehav iki deniz arasındaki kanal ıda imar etmeyi istiyordu.Bu kanal Bubast’ın biraz ku zeyinde,Nil’den ayrılır,sıradağları takip ederek, Bahr-i Ahmer yani Kızıl denize ulaşırdı.

Fiemanillah

• pesametik
• metin-hasırcı
• yunan
• misir
• nevah