OrtadoÄŸu Krizi

DAEÅž, SURÄ°YE, IRAK KRÄ°ZÄ°, DOÄžU AKDENÄ°Z GAZLARI, Ä°SRAÄ°L-YUNANÄ°STAN BORU HATTI, KATAR-SUUDÄ° ARABÄ°STAN KRÄ°ZÄ° ; ORTADOÄžU’DAKÄ° KRÄ°ZLERÄ°N GERÇEK SEBEBLERÄ° NELERDÄ°R?

Bu sorunun cevabını konuyla ilgili herkes kuÅŸkusuz bilmektedir; Petrol ve DoÄŸalgaz rezervleri. Dünya DoÄŸalgazının % 42,5 kadarı ve Dünya Petrol rezervinin % 47,7’si OrtadoÄŸu olarak tanımladığımız bölgededir( Tablo 1-2). Bu yüzden bu bölge başını belalardan bir türlü kurtaramaz.

Çöl savaÅŸları bu yüzden yapılmıştır. Irak’daki kimyasal silahlar bahane edilip ülke iÅŸgal edilmiÅŸ, bugüne kadar bu kimyasal silahların izine rastlanılmamıştır. Saddam , Kaddafi ve Cezayir, Tunus’tan BaÅŸlayıp Yemen’e kadar uzanan coÄŸrafyada ne kadar baÅŸkan, cumhurbaÅŸkanı varsa ya öldürülmüÅŸ veya görevlerinden bir ÅŸekilde uzaklatırılmıştır. Yeni baÅŸkanlar ile masaya oturulup ABD ve Avrupa ülkeleri için bol avantajlı yeni Petrol ve DoÄŸalgaz anlaÅŸmaları yapılmıştır.

Dünya DoÄŸalgaz tüketiminde ise, Avrupa ve Kuzey Amerikanın toplam tüketimi, Dünya üretiminin %56,6’sıdır. Benzer ÅŸekilde, Dünya Petrol üretiminin de % 44,2’sini Avrupa ve ABD tüketmektedir( Tablo 3-4). Yani Batı Dünyası refah düzeylerini ve bu kaynaklara dayalı sanayi üretimlerini devam ettirebilmek için OrtadoÄŸu’daki Petrol ve DoÄŸalgaza ihtiyaç duymaktadır. Irak, Suriye, Ä°ran, Suudi Arabistan, Katar ve Lübnan üzerine oynanan oyunların temelinde bu gerçek yatmaktadır. Ne Sünni, Ne Åžii, ne Kürt, Ne Türk, ne Arap, ne Farsi ne de diÄŸer etnik veya dini unsurlar ABD’nin veya Avrupa Devletlerinin umurunda deÄŸildir. Tabii olarak aklımıza en son geliÅŸen Suriye olayı takılabilir.

Suriye, Petrol veya DoÄŸalgaz rezervi bakımından çok da önemli bir potansiyele sahip deÄŸildir. DoÄŸalgaz rezervleri, Dünya rezervinin % 0,2’si, Petrol rezervleri ise, Dünya Rezervinin % 0,1’ kadardır. O halde Suriye neden karışmıştır? Lübnan neden karıştırılmak istenmektedir. Suriye’nin konumu dikkate alınırsa sorunun cevabı kendiliÄŸinden ortaya çıkacaktır. Bu proje, özellikle Irak’daki Petrol ve DoÄŸalgazın emniyetli bir ÅŸekilde Akdeniz’e ulaÅŸtırılıp, ABD ve Avrupa ülkeleri kullanımına verilme projesidir. Bu ÅŸekilde bir taÅŸla birkaç kuÅŸ vurulmuÅŸ olacaktır. Bu iç savaÅŸ istedikleri gibi sonuçlanırsa, petrolü ve doÄŸalgazı, yeni müttefikleri kürtlerin hakim olduÄŸu bölgelerden geçirerek Akdeniz’e ulaÅŸtırmış olacaklardır.

Tabii ki, Kürtlere verdikleri geçiÅŸ payı, Türkiye’ye Kerkük-Yumurtalık boru hattı ve muhtemel diÄŸer hatlar için verdikleri-verecekleri geçiÅŸ payından çok daha düÅŸük bir seviyede olacaktır. Petrol ve DoÄŸalgaz üretiminden Kürtlerin de para kazanması temin edilerek bir Kürt Devletinin , Kuzey Suriye ve Kuzey Irak’da kurulması saÄŸlanacak, gelecekte Türkiye ve Iran’a karşı bir müttefik güç oluÅŸturacaklardır. Bir adım sonrası da Türkiye’de ve Ä°ran’da Kürt yoÄŸun bölgeleri kışkırtıp Türkiye ve Ä°ran’ın parçalanmasına yönelik adımlar olacaktır. Batının gelecekte atacağı önemli adımlardan biri de, Katar doÄŸalgazını borular ile Suudi Arabistan üzerinden Akdeniz’e ulaÅŸtırma projesidir. Bu projenin planları hazırlanmış ve devreye sokulmuÅŸtur.

Katar krizinin altında yatan temel sebeplerden biri de budur( Åžekil 1). Dikkat edilecek olursa bütün boru hatlarının yönü Akdeniz ve özellikle Ä°srail’in hükümran olduÄŸu bölgelerdir. DoÄŸu Akdeniz’de Ä°srail ve Mısır’ın ve tabii ki Güney Kıbrıs yönetiminin DoÄŸalgaz arama çalışmaları vardır. Birçok yerde de doÄŸalgaz rezervleri de bulunmuÅŸtur. Ancak bu rezerv miktarı , ÅŸimdilik,Ä°srail-Yunanistan denizaltı boru hattının yapımını ekonomik olarak iÅŸletebilecek düzeyde deÄŸildir. Katar ve Irak doÄŸalgazları Akdenize borular ile ulaÅŸtırılabilirse, Ä°srail Yunanistan Denizaltı boru hattının yapımı çok ekonomik olacaktır. Bu ÅŸekilde, Türkiye, coÄŸrafik konumundan kaynaklanan önemli bir avantajını daha kaybetmiÅŸ olacaktır. Hatta, DoÄŸu Akdeniz’de bulunan doÄŸalgazın Kıbrıs Rum yönetimi tarafından, Türkiye’ye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne pay vermeden iÅŸletme isteÄŸi ve bu konuda Batılı Petrol-DoÄŸalgaz ÅŸirketleri ile yaptığı anlaÅŸmalar, Türkiye’yi bu kez de Avrupa ile SavaÅŸ riskine sokacaktır.

Bu ekonomik gerçeklerin dışında söylenecek herÅŸey teferruattır. Türkiye’ kendi hesabını yapıp adımlarını ona göre atmalıdır. Hiçbir ülke devamlı dost, hiçbir ülke devamlı düÅŸman deÄŸildir. Önemli olan Türkiye’nin uzun vadeli milli çıkarlarıdır.

• OrtadoÄŸu-krizi
• prof.Dr.DoÄŸan-AYDAL
• israil
• suriye
• iranda-deprem
• doÄŸalgaz
• Kıbrıs
• Karikatür
• Kürtler
• DaiÅŸ