D-8 ‘Ä°N KURULUÅž YILDÖNÜMÜ

H24》Makale》Doğan Bekin

Rand Corporation (Rand DüÅŸünce KuruluÅŸu) ve Carnegie Endowment kıdemli uzmanlarından Frederic Wehrey, geçmiÅŸte OrtadoÄŸu’nun jeopolitiÄŸi üzerine analizler yaparken, ABD’nin OrtadoÄŸu’nun zengin enerji kaynaklarının başını çeken Suudi Arabistan ve Ä°ran a karşı yaklaşımının enmity (düÅŸmanlık) ve emity (dostluk) baÄŸlamında ele alındığını ifade etmesi son derece düÅŸündürücü bir yaklaşım idi.

Kaygan zeminli bir yapıya sahip olan OrtadoÄŸu’da, ABD’nin ısrarla uygulamaya çalıştığı enmity ve emity politikaları, iki ucu daha da keskinleÅŸtirilmeye çalışılan Sünni-Åžii ayrışmasının tam karşılığı olsa gerek

 OrtadoÄŸu nun yeni Sünni-Åžii satrancında Türkiye nin jeostratejik konumu ÅŸüphesiz daha da büyük önem kazanmaktadır. Bunun yanısıra, ABD’nin enerji kaynaklarındaki can damarını oluÅŸturan Suudi Arabistan ve bu ülkeye baÄŸlı politikalar izlemeye çalışan diÄŸer petrol zengini körfez ülkeleri ve Ä°srail açısından en az Mısır kadar önem arz eden Ürdün gibi ülkeler, ABD’nin büyük önem verdiÄŸi stratejik müttefiklerdir. Akla gelmeyen (elusive) senaryolarla ortaya konulmaya çalışılan mezhep odaklı geliÅŸmeler, Ä°srail in güvenliÄŸini daha fazla korumaya yönelik hamlelerdir.

OrtadoÄŸu da yapılmaya çalışılan bütün kısır döngülü politikaların ve ortaya çıkan mezhep kavgalarına dayalı ÅŸekillenmelerin hiçbir ÅŸekilde çözüm odaklı olamayacağı bilinen bir gerçektir.

Aslında yapılması gereken tek ÅŸey, modusvivendi ile mezhep kaynaklı sorunların bir an önce ortadan kaldırılması ve birlik ve beraberliÄŸi önceleyen yeni bir OrtadoÄŸu nun saÄŸlam bir omurga üzerine oturtulmasıdır. Yirmi üçüncü kuruluÅŸ yıldönümünü kutladığımız D 8 TeÅŸkilatı, Ä°slam coÄŸrafyasında vuku bulan sorunların çözümünde ve güçlerin birleÅŸtirilmesinde en yapıcı rol oynayabilecek önemli bir kuruluÅŸ olsa gerek. Bu konuda ÅŸimdiye kadar iktidar tarafından D-8’in geliÅŸmesi ve dünya yönetiÅŸiminde daha aktif rol oynayabilmesi için ÅŸimdiye kadar gerekli adımların atılamamış olması son derece düÅŸündürücüdür. Ä°slam coÄŸrafyasının kan gölüne dönüÅŸtüÄŸü bir dönemde D-8 oluÅŸumunun ana ilkelerini bir kez daha hatırlatmada yarar olsa gerek.

D-8 OLUÅžUMUNUN ANA iLKELERi

â–ª SavaÅŸ deÄŸil, barış

â–ª Çatışma deÄŸil, diyalog

â–ª Çifte standart deÄŸil, adalet

â–ªÜstünlük deÄŸil, eÅŸitlik

â–ª Sömürü deÄŸil, iÅŸbirliÄŸi

â–ªBaskı ve tahakküm deÄŸil, hürriyet ve demokrasi!

• d8
• iranda-deprem
• Turiye
• endonezya
• misir
• Nijerya
• BangladeÅŸ