BOSNA-HERSEK’TE YENİ KAOS’UN AYAK SESLERİ

 H24/Doğan BEKİN /Açıklama

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Bosna-Hersek’teki mevcut durumun uluslararası barış ve güvenliğe tehdit oluşturmaya devam etmesi üzerine, 3 Kasım 2021 tarihli 8896. toplantısında Birleşmiş Milletler Bildirgesi’nin VII. Bölümüne dayanarak Dayton Barış Anlaşması'nın askeri yönleri kapsamındaki barış istikrarı rolünü tanıyan 2604 sayılı kararı oybirliğiyle kabul etti.

Böylece SFOR’un yerine oluşturulan çok uluslu istikrar gücü EUFOR ALTHEA’nin görev süresinin on iki ay daha uzatılmasına karar verildi.

Bu arada geçen yıl görev süresi sona eren Valentin Inzko yerine 1 Ağustos 2021’de Bosna-Hersek Başkomiseri olarak göreve getirilen Alman asıllı Christian Schmidt’in, Birleşmiş Milletler Teşkilatı’na sunduğu Kasım 2021 tarihli raporunda; gerekli önlemin alınmaması durumunda Bosna Hersek’in parçalanma tehlikesiyle karşı karşıya kalacağını ve bunun sonucu olarak çatışma ortamına geri dönülme ihtimalinin çok yüksek olacağını, Bosna Hersek dâhilindeki iki entiteden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nin kendi ordusunu oluşturma çalışmalarının Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetlerini fiilen ikiye böleceğini ve bunun sonucu olarak ta iç savaşın kaçınılmaz olabileceğini ifade etmesi üzerinde durulması gereken bir durumdur.

Özellikle 9 Ocak günü Banya Luka’da yaşanan vahim gelişmeler karşısında gerekli önlemlerin alınmasının artık kaçınılmaz olduğu ortaya çıkmaktadır.

Özellikle Rusya Federasyonu’nun, Bosna Hersek Başkomiserliği görevine Christian Schmidt’in atanması sürecinde yeni krize yol açabilecek cinsten siyasi tavır koyması da son derece manidar bir gelişme olup Rusya’nın, Bosna Hersek’teki yaklaşımının bir göstergesi niteliğindedir.

Bosna Hersek’te, Anayasa Mahkemesi tarafından ayrışma, çatışma ve ülkenin bağımsızlığını ve bütünlüğünü bozmaya yönelik bir gelişme olarak görülen “Sırp Cumhuriyeti Günü”nün anayasaya aykırı olduğuna hükmedilmesine rağmen bu etkinliğin 9 Ocak 2022 tarihinde kutlanması yeni gerilimlerin ortaya çıkmasına neden olmuş oldu. Özellikle, Bosna Hersek Başkomiseri Christian Schmidt’in başkomiser olarak atanmasına karşı çıkan ve açıkça Sırp ayrılıkçı politikaları destekleyen Rusya’nın bu tutumu 9 Ocak 2022 tarihinde Banya Luka’da gerçekleştirilen ve geçit törenleri sırasında ayrılıkçı ve ultra ulusalcı sloganların dillendirildiği yasadışı etkinliğe Çin ve Sırbistan ile birlikte temsilci göndermesi ortaya konulmaya çalışılan Sırp politikasının canlı bir tezahürü niteliğindedir.

Bağımsız bir ülke olan Bosna Hersek’te düzenlenen yasadışı bir etkinliğe temsilci gönderen Çin, Sırbistan ve Rusya Federasyonu’nun bu tutumları karşısında Bosna-Hersek Dışişleri Bakanlığı’nın söz konusu ülkelere diplomatik nota göndermesi son derece yerinde bir karardır.

Bosna Hersek eski Cumhurbaşkanı Alija İzzetbegoviç, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti eski Cumhurbaşkanı Slobodan Miloseviç ve Hırvatistan eski Cumhurbaşkanı Franjo Tudman arasında akdedilen 14 Aralık 1995 tarihli Dayton Anlaşması’nı tehlikeye atabilecek olan bu gibi ayrılıkçı girişimlerin önünün alınmaması durumunda buradaki istikrarsızlığın birçok ülkeyi etkisi altına alması kaçınılmaz olacaktır.

Bosna Hersek’te, Tümgeneral Alexander Platzer komutasında konuşlandırılan 700 kişilik EUFOR Althea Operasyon gücünün muhtemel olayları önlemede yetersiz kalabileceği gayet aşikârdır.

Bosna savaşı sırasında büyük inisiyatif alan 54. Hükümetin Başbakanı Prof.Dr. Necmettin Erbakan’ın, eski Cumhurbaşkanı Alije Izzetbegoviç ile koordineli olarak ortaya koyduğu kritik hamleler sonucu Bosna’daki Müslüman kardeşlerimizin hak ve hukukları büyük ölçüde korunma altına alınarak bu günlere gelinmesi sağlanmıştır.

Sonuç olarak, Yeniden Refah Partisi olarak, Bosna-Hersek’te muhtemel olayları önlemede yetersiz kalabilecek olan mevcut EUFOR Althea Barış Gücü’nün mutlak suretle tahkim edilmesi ve buna bağlı olarak BM nezdinde gerekli önleyici tedbirlerin alınabilmesi için Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Bosna konusunda inisiyatif almaya ve gerekli hamleleri başlatarak sonuca yönelik tüm barışçıl diplomatik girişimleri yerine getirmesini acilen beklediğimizi ifade etmek istiyoruz.

Doğan Bekin

 Genel Başkan Yardımcısı | Dış İlişkiler Başkanı

• bosna-hersek
• Doğan-bekin
• aliya-izzet-begoviç